Interview: Xander van Soelen over het boek “Waarom gebeurt hier niets?”

Poppodium Astrant in Ede werkte de afgelopen drie jaar samen met inwoners van de stad aan een boek waarin de lokale jongeren- en popcultuur van de laatste 60 jaar wordt beschreven. Hoe is dit boekwerk van ruim 420 pagina’s tot stand gekomen en belangrijker: hoe staat het er nu voor met de muziekscene in Ede? We vragen het Xander van Soelen, initiatiefnemer van het boek.

Xander van Soelen (midden)

Waar komt de titel “Waarom gebeurt hier niets?” vandaan?

Dit was een leus die begin jaren 60 op een muur in het centrum van Ede was geverfd. Het was een kreet van de jeugd die na levendige avonden in Amsterdam terugkwamen in het rustige Ede en maar één vraag hadden: “Waarom gebeurt hier niets?”. De foto van die exacte muur is ook echt de voorkant van het boek geworden!

Hoe ontstond het idee voor dit boek?

Het begon bij mijn scriptie voor de Hogeschool Utrecht (Social Work) in 2017. Ik ben een enorme muziekliefhebber en als afstudeeronderzoek wilde ik kijken of de plek waar Ede ligt – midden in de gelovige bible belt –  effect heeft op de lokale popcultuur. Ik dook hiervoor in het gemeentearchief van Ede en schreef een scriptie, die toen ik eenmaal geslaagd was snel in de la belandde. Tot mensen steeds vaker vragen begonnen te stellen en het idee ontstond om een kleine publicatie te maken over dit onderwerp.

Hoe hebben jullie al het beeldmateriaal en de verhalen verzameld?

Toen meer mensen geïnteresseerd bleken in mijn onderzoek begon ik toffe foto’s en krantenknipsels die ik tegenkwam te digitaliseren. Toen we daarna begonnen met het opzetten van het poppodium Astrant ontstond er een klein leger aan vrijwilligers die ook mee wilden helpen.

Wekelijks doken we de krochten van het raadshuis van Ede in voor het archief. Hier lagen bijna alle edities van de oude ‘Edesche Courant’ en collecties van fotografen Nijhoff, Otting en Koster waar we veel uit hebben kunnen gebruiken. Alles was bewaard in kleine envelopjes waarop een datum, omschrijving en locatie stonden. En dan was het scannen, scannen en scannen.

Naast het verzamelen van archiefbeelden vroegen we mensen ook om hun eigen materiaal te delen en hebben we uiteindelijk een jaar onderzoek gedaan. Daarna volgde nog een jaar aan selecties maken, bewerken, op de koffie gaan en veel mooie ontmoetingen met Edenaren. Uiteindelijk stond de teller op 10.000 stukken die we gedigitaliseerd hadden. Ongelofelijk! Nog steeds druppelt er materiaal binnen.

Wat viel jou het meest op tijdens deze zoektocht?

Mijn reactie was dezelfde als die andere Edenaren nu geven als ze het boek voor het eerst zien: gebeurde er zoveel? Want de eerste opmerkingen waren vaak flauwe grappen als ‘dat zal wel een dun boekje worden’. Maar Ede heeft een rijke geschiedenis als het gaat om jongeren die zelf aan de slag gaan. Of dat een bandje opzetten is of het oprichten van een eigen soos, door die actieve instelling heeft er uiteindelijk veel plaatsgevonden.

Hoe nu verder in Ede?

Als je het boek hebt gelezen kun je niet anders dan de conclusie trekken dat er genoeg gebeurde. Wij wilden de waarde van deze cultuur in beeld brengen en op zoek gaan naar antwoorden. Waarom zijn deze plekken zo legendarisch geworden? En waarom is er nu zo weinig ruimte voor nieuwe initiatieven op cultureel gebied? Er is een hoop veranderd maar ook anno 2022 wordt er nog steeds gevraagd waarom er zo weinig gebeurt, bijvoorbeeld door nieuwe vrijwilligers. Er gebeurt wel gelijk veel, maar het is niet altijd even zichtbaar. Laten we daar aan werken!

Zijn bepaalde stijlen muziek meer of minder vertegenwoordigd in Ede?

In het boek maak je een tijdreis die voor een groot deel samenvalt met wat er landelijk gebeurde. Wat wel opvalt is dat Ede een zeer actieve Indische gemeenschap had, wat ervoor zorgde dat Ede de bakenmat was voor rock’n’roll en beatmuziek. Dat zie je ook goed terug in het boek. Maar andere genres komen net zo goed voorbij: van rock, blues, punk, new wave, pop en disco tot black metal. Alles krijg je te zien!

Hoe en waar is het boek te verkrijgen?

Je kunt contact met ons opnemen via info@astrant-ede.nl. Iedereen is welkom om een exemplaar te komen halen maar verzenden kan ook!